Onderzoek naar effecten van online delen van ervaringen met seksueel geweld
In 2017 startte de #MeToo beweging. Het moment waarop slachtoffers wereldwijd besloten om hun ervaring met seksueel geweld online te delen. Een krachtige beweging, die zijn voor- en nadelen kent. Wat zijn de beweegredenen van slachtoffers voor online disclosure? Hoe wordt hierop gereageerd? En wat zijn de gevolgen voor slachtoffers? Het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR), de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en Fonds Slachtofferhulp onderzochten het.
Niet iedereen heeft dezelfde beweegreden voor het doen van een online onthulling. Maar, de meesten zijn op zoek naar steun, willen bewustwording creëren, het taboe doorbreken, of lotgenoten steunen. Maar stel dat je als slachtoffer niet kunt rekenen op een positieve reactie? Of dat steun door de off- en online omgeving uitblijft? Wat kan dit betekenen voor het verwerkingsproces? Om op, onder andere, deze vragen antwoord te krijgen, is het onderzoek Viral justice & e-shaming uitgevoerd.
Uitkomsten van het onderzoek
Centraal bij online disclosure staat het verwerken van de slachtofferervaring en het verlichten van emoties, zoals gevoelens van schaamte. Dit kan bijvoorbeeld door de ervaring ‘van je af te schrijven’, de stilte te doorbreken en het taboe rondom seksueel misbruik bespreekbaar te maken.
Toen de #MeToo beweging losbarstte, kreeg ‘e-shaming’ – wraak nemen door het online ‘te schande maken’ van een dader – veel aandacht. Tegen de verwachting in, werd e-shaming in dit onderzoek vrijwel niet gevonden. De focus van online disclosure ligt nauwelijks op de dader, maar vooral op de slachtofferervaring.
Over het algemeen staat de Nederlandse samenleving weinig positief tegenover het liken, delen of reageren bij online disclosure. De reacties zelf zijn overwegend positief. Bij positieve reacties voelen slachtoffers zich gehoord, gesteund, geloofd en gesterkt. Negatieve reacties zoals victim blaming, onbegrip of ongeloof, zijn pijnlijk en geven slachtoffers het gevoel dat ze niet serieus worden genomen. Dit kan als schadelijker worden ervaren dan de slachtofferervaring zelf. Het uitblijven van een reactie – in ruim een derde van de gevallen – heeft ook een negatief effect: slachtoffers voelen zich niet gehoord of niet belangrijk genoeg.
Bron: slachtofferhulp.nl