Rechtspsychologen presenteren checklist verkrachtingsverklaring

Het beeld van de agressieve verkrachter die vooral zoekt naar macht, klopt vaak niet. Dat zegt rechtspsycholoog André de Zutter. Samen met twee collega’s ontwikkelde hij een checklist om na te gaan of een verkrachtingsverklaring echt of vals is. Op 14 september promoveert hij aan de Maastricht University.

Voor zijn onderzoek nam De Zutter zo'n 500 dossiers van verkrachtingen onder de loep. Het viel hem op dat de daders in veel gevallen 'normale seks' probeerden te hebben. Verkrachters geven complimentjes, strelen en zoenen, verontschuldigen zich. Echte verkrachters gebruiken meestal geen geweld. Slachtoffers verzetten zich meestal niet, uit angst voor erger.

Instinctieve reactie

"Dat is een automatische overlevingsreactie van je lichaam", reageert Iva Bicanic, coördinator van het Centrum Seksueel Geweld (CSG) op NOS.nl."Het komt ontzettend vaak voor: zo'n 70 procent van de verkrachtingsslachtoffers doet niets of werkt mee. Liever verkracht worden dan de dood - is de instinctieve reactie van je lichaam."

Vrouwen die een valse aangifte doen, verzinnen een verhaal dat volgens De Zutter op cruciale punten verschilt van een echt verkrachtingsverhaal. Met de checklist hoopt hij te bereiken dat de zedenrechercheur niet zomaar op zijn eerste oordeel vertrouwt, maar ook kijkt naar de criteria die samengaan met een echte en met een valse aangifte.

Valse verklaringen

Op NRC.nl vertelt de rechtspsycholoog dat de politie aanvankelijk afhoudend reageerde: "wij zien zó wat valse verklaringen zijn, dat is 80 procent en die filteren we er meteen uit". Maar valse aangiftes komen heel weinig voor, stelt De Zutter. Amerikaanse cijfers wijzen uit dat ongeveer 1 op de 20 van alle aangiftes van verkrachting een valse aangifte is. In Nederland wordt dat niet zo systematisch bijgehouden.