Verslag bijeenkomst Huwelijksdwang en achterlating

Bij huwelijksdwang krijgt een sociaal werker soms maar één kans om het slachtoffer te spreken. ‘Tijden die ene kans kan je veel ellende voorkomen, daarom is het zo belangrijk dat sociaal werkers goed zijn toegerust en dat de verschillende betrokken partijen elkaar weten te vinden’, aldus Hilde Bakker van het Kennisplatform Integratie & Samenleving.

Bakker zei dit tijdens een regionale bijeenkomst over huwelijksdwang en achterlating eerder deze maand in Utrecht. Deze bijeenkomst werd bezocht door een breed scala van professionals. Medewerkers van wijk- en jeugdteams vormen de grootste groep. Er zijn ook mensen uit het onderwijs, van de politie en de gemeente. En medewerkers van Veilig Thuis, Samen Veilig en de vrouwenopvang.

Glijdende schaal

‘Huwelijksdwang is een glijdende schaal’, stelt Bakker. ‘Sociale druk kan zich op verschillende manieren uiten en soms heel subtiel zijn. Daar moet je je als professional bewust van zijn.’ Tak wai Lam van het Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating (LKHA) beaamt dat. ‘Is het huwelijk gedwongen of gearrangeerd? Dat is een grijs gebied. Psychische druk is vaak lastig te definiëren. Je moet dus goed doorvragen hoe een huwelijk tot stand komt. Wie heeft het initiatief genomen, hoe is het proces gegaan? Was er ruimte om “nee” te zeggen? Durft iemand dat?’

Huiselijk geweld en kindermishandeling

Lam stelt dat je moet realiseren dat bijna alle ouders het beste voor hun kind willen. ‘Vertel ze dat huwelijksdwang kan resulteren in huiselijk geweld en kindermishandeling. Leg ze ook uit dat huwelijksdwang in Nederland strafbaar is. Dit argument kunnen zij zelf ook gebruiken naar hun familie als zij door hen onder druk staan.’ In welk stadium de verloving is, bepaalt heel erg de onderhandelingsruimte, vertelt Lam. ‘In een vroeg stadium valt er vaak nog wel te praten. Onderzoek daarom waar nog mogelijkheden liggen. Zijn er al afspraken met de familie, ligt de keuze voor deze jongen al vast?’