Huwelijksmigratie in Nederland

Mannen en vrouwen in een migratiehuwelijk lopen verhoogd risico om slachtoffer te worden van huiselijk geweld, gedwongen isolement, achterlating en huwelijkse gevangenschap. Dit blijkt uit de SCP-publicatie ‘Huwelijksmigratie in Nederland. Achtergronden en leefsituatie van huwelijksmigranten’.

Achtergronden

Het onderzoek belicht de diversiteit in achtergrond van huwelijksmigranten en laat zien hoe het huwelijksmigranten en hun al in Nederland wonende partners (in dit verband referent genoemd) na de migratie vergaat. Van huwelijksmigratie is sprake als een in Nederland gevestigde man of vrouw een relatie aangaat met een partner van over de grens en het paar besluit samen in Nederland een bestaan op te bouwen. De buitenlandse partner die voor een duurzame relatie naar Nederland verhuist, is dan de huwelijksmigrant.

Aan bod komen de motieven van mensen om te kiezen voor een partner over de grens, hun overwegingen om naar Nederland te migreren, hun ervaringen met de migratieprocedure, het stichten van een gezin, het zoeken naar werk en het opbouwen van een leven in Nederland. Ook wordt aandacht besteed aan het verhoogde risico om in aanraking te komen met huiselijk en eergerelateerd geweld en (gedwongen) isolement.

Kwetsbaar

Mannen en vrouwen in een migratiehuwelijk lopen een groter risico dan die in andere huwelijken om slachtoffer te worden van huiselijk geweld, eergerelateerd geweld, achterlating, misbruik, uitbuiting en kinderontvoering. Dat komt doordat verschillende factoren die inherent zijn aan huwelijksmigratie hen kwetsbaar maken.

In de eerste plaats is dat de afhankelijkheidsrelatie tussen huwelijksmigrant en referent, die de laatste macht geeft over de eerste. De huwelijksmigrant is onvermijdelijk afhankelijk van de referent op het gebied van verblijfsrecht, inkomen en kennis over het leven in Nederland. Beschermende factoren zoals het beschikken over een steunnetwerk en een eigen inkomen vallen weg, zeker in de eerste periode na de migratie.

Bronnen van stress en spanningen

De migratie, aanpassingsmoeilijkheden, werkloosheid en financiële problemen, (te) snel een kind krijgen: de eerste gezamenlijke jaren van het paar kent talloze bronnen van stress en spanningen die een katalysator voor huiselijk geweld kunnen vormen. Door de grote afhankelijkheid van de huwelijksmigrant op juridisch en financieel gebied zijn de partners als het ware ‘gedwongen’ om bij elkaar te blijven, wat het risico dat conflicten escaleren tot huiselijk geweld enorm vergroot.

Dreigen met het laten uitzetten, terugsturen, achterlaten in het land van herkomst en het ontnemen van de toegang tot de kinderen zijn veelgebruikte manieren waarop huwelijksmigranten mishandeld worden. Hoe vaak en hoeveel migratiehuwelijken in huiselijk geweld uitmonden, is niet bekend, maar vaststaat dat huwelijksmigratie een risicofactor is.

Onderzoek

Het onderzoek werd uitgevoerd op verzoek van de Directie Integratie & Samenleving (I&S) van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Het rapport is gebaseerd op kwantitatieve gegevens en op vijftig interviews met huwelijksmigranten, negen focusgroepgesprekken en 25 interviews met sleutelpersonen.

Downloads

Huwelijksmigratie in Nederland, achtergronden en leefsituatie van huwelijksmigranten (via website Sociaal en Cultureel Planbureau)

Sterckx, L., Dagevos, J., Huijnk, W. & Lisdonk, J. van (2014). Huwelijksmigratie in Nederland. Achtergronden en leefsituatie van huwelijksmigranten. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
ISBN 978 90 377 0702 1