Hieronder volgen een korte introductie over dit type geweld, een overzicht van de signalen die je erbij kan tegenkomen, en aandachtspunten voor dit type geweld bij het doorlopen van de 5 stappen van de meldcode.
Factsheet Mensenhandel PDF document | 2 pagina's | 146 kB Factsheet | 01-11-2018 |
Factsheet Trafficking in human beings PDF document |3 pagina's | 138 kB Factsheet |15-09-2020 |
Wat is mensenhandel?
In Nederland verstaat men onder mensenhandel het werven (voor werk), vervoeren of huisvesten van iemand. Dat gebeurt met gebruik van dwang, geweld, misleiding of door misbruik te maken van een kwetsbare positie, zoals bij kinderen. Dit heeft tot doel iemands inkomsten af te nemen of iemand niet uit te betalen.
Dit kan zich in de seksindustrie afspelen, maar ook in andere sectoren (zoals de [land]bouw, huishoudelijk werk of criminaliteit, bijvoorbeeld diefstal, wietteelt of drugs dealen.
Orgaanhandel en gedwongen draagmoederschap zijn ook vormen van mensenhandel.
Mensenhandel kan over grenzen heen gebeuren of binnen Nederland (‘binnenlandse mensenhandel’). Een voorbeeld van binnenlandse mensenhandelaren zijn ‘loverboys’.
Signalen: hoe kan ik zien dat iemand slachtoffer is?
Alle vormen van mensenhandel
- Er is meestal een begeleider bij de persoon.
- Vage uitleg voor verwondingen.
- Bedreiging, (van het slachtoffer zelf of van familieleden.
- Klachten door het werk (bijvoorbeeld ongelukken bij werk in de bouw of meerdere zwangerschappen, abortussen, soa’s of vaginale en genitale klachten bij sekswerk).
- Psychosomatische klachten.
- Drugs-/alcoholverslaving.
- Tatoeages van de mensenhandelaar, zoals de naam of een icoon.
Mensenhandel binnen Nederland
- Wordt geïsoleerd van familie/vrienden en afhankelijkheid van ander.
- Plotseling veel geld/andere kleding.
- Gedragsveranderingen.
- Afpersing (bijvoorbeeld met filmpjes).
- Verslechterende schoolprestaties.
Mensenhandel over grenzen
- Wonen op de werkplek.
- Paspoort niet in eigen bezit.
- Niet zelf reis geregeld.
- Werkadres niet bekend.
- Opgebouwde ‘schulden’.
- Ongedocumenteerd zijn.
Risicofactoren: wie is extra kwetsbaar voor dit geweld?
Eerder slachtoffer van (seksueel) geweld, personen met psychische klachten, LVB, afkomstig uit multiprobleem- of gebroken gezinnen, wees zijn, laag zelfbeeld, dakloosheid, voorgeschiedenis van geweld of trauma / jeugdhulpverleningsverleden, vluchteling / ongedocumenteerd zijn, armoede, makkelijk beïnvloedbaar zijn, leeftijd 12-24 jaar, LHBTI+ (voor jongens).
Aandachtspunten voor dit type geweld bij het doorlopen van de 5 stappen in de Meldcode
Bij elke vorm van huiselijk geweld en kindermishandeling dien je als professional de meldcode te gebruiken. Algemene meldcode richtlijnen (zoals de 5 stappen) staan niet op deze factsheet beschreven, bezoek daarvoor de link.
Wel staan hier aandachtspunten specifiek voor deze vorm van geweld.
- Mensenhandelaren zijn vaak familieleden/vrienden/partners/bekenden (bij 68 procent van alle gevallen van mensenhandel in Nederland).
- Spreek iemand alleen! Als dat nodig is via een externe tolk.
- Ook mannen worden slachtoffer, ook van seksuele uitbuiting.
- Let extra op eigen veiligheid, die van het slachtoffer en diens familie.
- Mensen zien zichzelf niet altijd als slachtoffer.
- Mensenhandel en mensensmokkel zijn niet hetzelfde.
- Buitenlandse slachtoffers hebben vaak weinig kennis van hun rechten en weinig vertrouwen in de politie.
Feiten en cijfers
- 88 procent van slachtoffers van seksuele uitbuiting bezoeken een zorgverlener tijdens de periode van uitbuiting.
- Het aantal slachtoffers van mensenhandel in Nederland per jaar wordt geschat op 6.250.
- Dat is 6 keer meer dan het aantal meldingen; veel mensenhandel is verborgen.
- 56 procent van alle mensenhandel is binnenlands; het grote merendeel daarvan is seksuele uitbuiting.
- Ongeveer de helft van de binnenlandse slachtoffers is minderjarig.
- Buitenlandse slachtoffers komen vaak uit Roemenië, Polen, Hongarije, Bulgarije en Nigeria.
- Er zijn ICD-10 codes voor mensenhandel.
- Buitenlandse slachtoffers van mensenhandel hebben altijd recht op een tijdelijke verblijfsvergunning.
- Er zijn opvangcentra voor buitenlandse en binnenlandse slachtoffers.
Advies/melden
Voor advies, melden en/of doorverwijzing naar opvang en/of andere hulp, neem contact op met:
- Veilig Thuis, telefoon 0800 20 00. Dit is gratis en 24/7 bereikbaar. Bellen kan ook anoniem of alleen voor advies (zonder te melden).
- CoMensha, telefoon 033 448 11 86.
- Een meldpunt loverboys
- Lokale zorgcoördinatoren mensenhandel
- Bij acuut gevaar bel 112
Ontwikkeld door
Deze factsheet is ontwikkeld door het landelijk coördinatiecentrum tegen mensenhandel (CoMensha) in samenwerking met verschillende ketenpartners. De factsheet en bronnen zijn als download te vinden bij Publicaties.