Quickscan Minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting die weglopen uit de instelling

Jeugdhulpinstellingen slagen er niet in om effectief en kindvriendelijk te voorkomen dat jongeren, die slachtoffer zijn van seksuele uitbuiting, weglopen. Dat blijkt uit deze quickscan van Defence for Children - ECPAT.

Naar schatting verdwijnen jaarlijks 20.000 minderjarigen uit een jeugdhulpinstelling. Onder hen zijn ongeveer negentig meisjes met een loverboy-achtergrond, die verdwijnen uit gesloten instellingen. Dat zijn bijna twee meisjes per week. 

De aanpak van instellingen en de politie bij verdwijningen van (vermoedelijke) slachtoffers van seksuele uitbuiting uit jeugdinstellingen is in de quikscan vergeleken met aanbevelingen van de Ombudsman (2013) en Commissie Azough (2014) om weglopen uit de zorg aan te pakken. De  meeste aanbevelingen blijken nog opvolging te verdienen.

Niet urgent

Door de wijze waarop jeugdhulpinstellingen de vermissingen melden en door de grote aantallen en capaciteitsgebrek bij de politie worden de vermissingen vaak als ‘overige vermissing’ beoordeeld en niet als urgent. Bovendien staat de manier van registreren van vermissingen door de politie een efficiënte opvolging van de zaak in de weg. Het is onduidelijk voor politie en jeugdhulp wie waarvoor verantwoordelijk is. De samenwerking tussen politie en jeugdhulp in vermissingszaken moet steviger worden vormgegeven. Of politieagenten en jeugdhulpverleners effectief samenwerken is nu te veel afhankelijk van individuele personen.

Aanbevelingen

Een stap in de goede richting is gezet: het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is eind 2018 een onderzoek gestart naar de effectiviteit van zorgprogramma’s van instellingen voor (vermoedelijke) slachtoffers van seksuele uitbuiting. Defence for Children – ECPAT beveelt aan hierin de problematiek van weglopen en de oorzaken daarvan mee te nemen. De organisatie roept verder op tot concrete maatregelen:

  • ontwikkel een landelijk registratiesysteem voor vermissingen;
  • zorg voor een convenant tussen jeugdhulp en politie met duidelijke afspraken over de samenwerking, taakverdeling en informatiedeling gedurende en na de vermissing;
  • zorg voor een goed leef- en behandelklimaat in de instelling;
  • biedt individuele begeleiding door een vaste vertrouwenspersoon;
  • zorg voor een kleinschalige (eigen) (familie)omgeving
  • betrek de jongeren in het ontwikkelen van perspectief;
  • en zet in op de aanpak van daders: zij zijn degenen die de meisjes onderdak bieden en misbruiken.

Auteurs

Iara de Witte, Defence for Children - ECPAT